20 EkimAziz Artemios (4.yy) KONSTANTİNAPOLİSAristokrat bir aileden gelen Artemios 360 yılında Mısır yöneticiliğine getirildi. İmparator II. Konstantius’un (317-361) Aryanizm destekçisi yandaşlarından birisi olan Artemios, hem Paganlara hem de Ortodoks Hristiyanlara zulmetmişti.Artemius, hayatı boyunca Arianizm’e bariz bağlılığına rağmen, Katolik, Oryantal Ortodoks Kiliseleri ve Doğu Ortodoks Kiliselerinde bir şehit ve Aziz olarak kabul edilir. Şehit olarak kabul edilmesi, Hristiyan kaynaklarında bulunan, bir bilgiye dayanır.
Aziz Artemius Antakya’ya geldi ve Julian’ı dinsizliği nedeniyle alenen kınadı. Öfkeli Julian, azizi korkunç işkencelere maruz bıraktı ve Büyük Şehit Artemius’u hapse attı. Artemius dua ederken, etrafı meleklerle çevrili Mesih ona görünerek, “Cesur ol Artemius! Ben seninleyim ve sana yapılan her türlü zarardan seni koruyacağım ve ben zaten zafer tacını hazırladım. Beni yeryüzündeki insanların önünde itiraf ettiğinize göre, ben de sizi Cennetteki Babamın önünde itiraf edeceğim. Bu nedenle, cesaretini topla ve sevin, Krallığımda Benimle birlikte olacaksın.” Bunu duyan Artemius sevindi ve O’na yücelik ve şükran sundu.
Ertesi gün Julian, Aziz Artemius’tan pagan tanrıları onurlandırmasını istedi. Kesin bir ret ile karşılaşan imparator, daha fazla işkenceye başvurdu. Aziz, tek bir inilti olmadan her şeye katlandı. Aziz, Julian’a Hıristiyanlara yaptığı zulmün karşılığını adil bir şekilde alacağını söyledi. Julian öfkelendi ve daha da vahşi işkencelere başvurdu, ancak azizin iradesini kırmadılar. Sonunda Büyük Şehit Artemius’un başı kesildi.
Onun kalıntıları Hristiyanlar tarafından gömüldü. Aziz Artemius’un ölümünden sonra, Mürted Julian’ın yaklaşan ölümü hakkındaki kehaneti gerçek oldu.
Julian, Perslerle savaşmak için Antakya’dan ayrıldı. Pers şehri Ctesiphon yakınlarında Julian, vatandaşlarına ihanet etmeyi ve Julian’ın ordusuna rehberlik etmeyi kabul eden yaşlı bir Pers ile karşılaştı. Yaşlı adam Julian’ı kandırdı ve ordusunu ne yiyecek ne de su bulunan Karman çölüne götürdü. Açlık ve susuzluktan yorgun düşen Julian’ın ordusu, yeni Pers kuvvetlerine karşı savaştı.
İlahi ceza, Mürted Julian’ı yakaladı. Savaş sırasında görünmeyen bir el ve görünmeyen bir silah tarafından ölümcül şekilde yaralandı. Julian derinden inledi, “Galip geldin Galileli!” Mürted imparatorun ölümünden sonra, Büyük Şehit Artemius’un kalıntıları onurla Antakya’dan Konstantinopolis’e nakledildi.
Onun kanonlaştırılması, kendisine atfedilen 45 mucizenin 7. yüzyılın sonlarında anonim derlemesine dayanmaktadır. Kendisine atfedilen 45 mucizede anlatıldığı gibi Aziz Artemios, tıp ve şifa ile ilgili mucizelerde ve özellikle erkeklerde fıtıklar ve testis ve genital hastalıklar konusunda uzmanlaşmıştır. Bir kadının iyileşmesiyle ilgili bir mucize, kadınlar için paralel bir yapıyı işgal eden Aziz Febronia’yı göndermesi aracılığıyla Aziz Artemios’a atfedilir.
362 yılında İmparator Julianus, Hristiyan inançları sebebiyle Artemios’u idam ettirdikten sonra kalıntıları Ariste adında bir kadın diyakoz tarafından İstanbul’a Surp Hıreşdagabed Kilisesi getirilen Antakyalı Aziz Artemios’un rölikleri, kilisenin narteks kısmında bulunan merdivenlerden inilen Aziz Artemios’a adanmış ayazmada 2006 yılında gerçekleştirilen bir onarım sırasında ortaya çıkartılıp sergilenmeye başlamıştır.